O pasado luns, 26 de xuño, Anxo Quintana presentaba a proposta do Acordo Galego polo Fomento da Responsabilidade Social na Empresa, iniciativa que, segundo a noticia facilitada pola propia Vicepresidencia “ten por obxectivo acadar un mundo empresarial que vertebre a sociedade e promova a igualdade de oportunidades (....)". O Acordo promove unha serie de medidas "dirixidas aos colectivos sociais (as mulleres, a xente moza e as persoas con discapacidade, os grupos máis prexudicados no mercado laboral”.
«A deslocalización e as condicións en que determinadas empresas subcontrataban a súa produción provocou nas sociedades desenvolvidas unha forte presión social contra esas marcas que tivo a súa tradución en que, basicamente a partir de 1999, estas empresas pouco menos que se viron forzadas a incorporar o concepto de «responsabilidade social» á súa imaxe corporativa, á súa proxección de marca.
Por responsabilidade social da empresa (RSE) enténdese, con carácter xeral, un código ético voluntario que a empresa incorpora á súa cultura empresarial e que a compromete a procurar a conciliación entre o crecemento e a competitividade co respecto aos dereitos humanos, aos laborais e a o medio ambiente.
É unha definición xeral que os diferentes países reelaboran para adaptala á súa tradición política e social, perfilando, na práctica, diferentes modelos de actuación. Velaí que, por exemplo, empresas e administración (políticas públicas) dos países nórdicos enfocan a RSE como unha resposta á crise do estado do benestar e fan máis fincapé nas cuestións sociais mentres que, seguindo cos exemplos, en Alemaña, diríxese ao desenvolvemento sustentábel, ao respecto ao medio ambiente.
En contextos de conflito lingüístico como o noso, reelaborar o concepto de responsabilidade social da empresa pasa, ao noso entender, por incidir na idea que a o respecto aos dereitos humanos e aos dereitos laborais inclúe o compromiso ético coa nosa lingua. Noutras palabras, que o código ético das empresas galegas non pode disociarse do compromiso coa lingua do país.
Non se trata de facerlle á empresa, ao mundo socioeconómico, esixencias que non lle corresponden nin lle son propias. Trátase de situar a empresa como é, un actor que a súa actuación económica non se vexa sobordada por esixencias que non lle corresponden, pero tamén de xeito que non ignore que non hai ningunha actuación –caso da lingua- que non teña unha repercusión social. E todo isto co obxectivo de que lingua e cultura empresarial sexan dous valores asociados.
E cando falamos de compromiso coa lingua, referímonos, por exemplo dende o respecto da forma propia dos topónimos por moi multinacional que sexa a produción (non hai máis que contrastar como aparecen nas etiquetas das grandes marcas de cava que se poden adquirir en calquera parte do mundo e nas dalgunhas empresas do téxtil ou do conxelado de Galiza) até o uso do noso idioma nos manuais de instrucións.
De non resituar a RSE da empresa e aplicala, comezando polo propio país e pola propia lingua, corremos o risco de convertela noutro concepto «perverso», un formalismo «politicamente correcto» que encubra prácticas sociais mesmo pouco éticas.»
Vid: “Posibilidades de dinamización lingüística e cultural no mundo da empresa” en Lingua e Cidade. I Xornadas sobre lingua e usos. Universidade da Coruña 2005, páxs 177 e 178,
