Punto e seguido

Con estas palabras pechaba o alcalde de Fene o ciclo “Non des ao esquecemento”

«Con Astano ao fondo, a uns metros da Praza do Dez de Marzo, neste barrio tan vinculado historicamente á loita política e sindical contra a ditadura, acabamos de inaugurar, a escultura de Loureiro, unha peza en aceiro coa que queremos simbolizar a pública homenaxe do pobo de Fene alcalde Ramón Souto González, Alexandre Bóveda, Daniel e Amador, Cándido López González, Moncho Reboiras, Sira Alonso, Rodrigo Villar Díaz, Xan de Xenaro, Vicente Veiga García, Gayoso, Pepe Molinuco, Mariví Villaverde, Paco Filgueiras, Juan, Fina Gallego, Xesús Díaz Rascado, Paco Filgueiras .... e tantos milleiros de feneses e fenesas, de galegos e galegas a fusiladas, paseadas, exiliadas, vítimas do exilio interior ou que sufriron a represión nas súas costas por defender a nosa identidade como nación, os valores de igualdade e liberdade das persoas e dos pobos.

E facémolo poñendo fin a un ciclo, “Non des ao esquecemento”, que pola súa propia denominación e procedencia da mesma constitúe toda unha declaración de intencións e o xeito de expresar o xeito en queo Concello de Fene quixo contribuír á xusta e fermosa iniciativa da Consellería de Cultura e Deportes da Xunta de Galiza ao declarar o ano 2006 como ano da memoria.

Dende o mes de marzo, tódolos martes e xoves, reunímonos na Casa da Cultura ao redor dunha proposta do profesor Bernardo Máiz e Daniel Romero, director científico e coordinador de “Non des ao esquecemento”, para reconstruír coa imaxe a palabra e dende unha perspectiva de país un período da nosa historia nuns momentos en que se cumpre o 70 aniversario do plebiscito do primeiro estatuto de autonomía de Galiza.

Xuntámonos para aprender do pasado, homenaxear a quen nos precederon na defensa dos ideas de xustiza e liberdade e falar do futuro, dese novo estatuto de nación que o Parlamento Galego comeza a articular.

E seguimos xuntándonos hoxe aquí, ao redor desta obra de Loureiro (quixera facer un breve inciso para agradecerlle ao artista a magnífica acollida que tivo para coa nosa proposta e tódalas facilidades que nos deu para levala a cabo así á directora de Sargadelos as súas xestións e seu labor de intermediación) dicía que nos xuntamos hoxe aquí, ao redor do que xa vai pasar a ser un homenaxe permanente a quen ergueron o facho de luz nun período de sombras.»

En homenaxe a tódolos represaliados

Os tempos son chegados

De render homenaxe e recoñecer o labor de todas as persoas que dende o 14 de abril de 1931 dedicaron a súa vida á loita pola liberdades individuais e dos pobos, de recuperar a memoria dos que, en palabras de Isaac Díaz Pardo, “caeron, sen pedir contas nin atacar a ninguén”.

Queixumes dos pinos

Non seguín o debate en vivo así que falo por referencias e polo esforzo de modestoweb –aproveito para darlle as grazas polo servizo- ao poñer en liña un bo cacho do mesmo. En calquera caso, non deixa de chamar a atención o representante designado polo BNG para falar da situación do galego, unha persoa que aínda non hai un ano mantiña unha colaboración semanal no xornal La Voz de Galicia co título de “Rincón del viento” e o español como lingua de comunicación cos seus lectores. Non, se ao final resulta que ten razón Sarille cando, referíndose ao BNG, afirma “Agora fan unha política semellante á do centrismo rexionalista, tipo PNG e CG. Este é o gran dato sociolóxico, porque pode ser a puntilla para o idioma galego. Demasiada viaxe para chegar a isto.”

Racionalidade

En xuño de 2001 lía en Redada –e antes en Da periferia á rede- a conveniencia de desenvolver políticas racionais para combater a fenda dixital e, nesa perspectiva, a proposta de converter os centros de ensino en “Telecentros”; isto é, en espazos pensados de alfabetización e dinamización dixital da contorna. Hoxe leo na prensa que a Xunta o vai levar a cabo. De momento, só en oito colexios e como plan piloto pero con vocación de estendelo. Os meus parabéns para a Conselleira.

Iria e Parallé

Cando Iria estudaba imaxe e son, fixo algún traballo audiovisual sobre don Xosemaría. Agora, convidada polo Obradoiro Literario a participar en voces da casa (3), faino recreando un anaco de Dorna romeira.

Voces amigas na nosa casa

«Aquí estamos un ano máis convosco para convidarvos a entrar na nosa casa e que vexades cómo somos. E desta vez facémolo no marco do ciclo «Non des ao esquecemento», evento co que o Concello de Fene pon o seu gran de area para colaborar a manter vivo o lume da memoria daqueles anos escuros que invaden como unha nube mesta o centro do século XX no noso país.

As letras galegas xa viviran os seus (moitísimos) anos escuros. Saíran deles collidos da man de Rosalía. Nestes anos escuros da ditadura franquista elas experimentaron o duro camiño do exilio, da ocultación, do susurro. Pero non ficaron caladas. Dende o agocho de dentro ou dende a dor de lonxe medraron lentas e firmes colabourando a abrir o camiño que hoxe nos permite a todos estar aquí.

Este ano, os membros do Obradoiro Literario de Fene asumimos unha proposta de traballo para achegárvola nestas páxinas: cada un de nós convidou á festa a un autor (cómpre recoñecer que a liberdade de escolla provocou que algún autor recibise dous e tres convites a participar). Aos convidados gardabámoslles unha sorpresa. Ao chegaren á nosa casa descubriron que cada un de nós utilizara un texto seu como xermolo para dar

vida a unha nova criatura literaria.

Foi para todos nós unha ledicia contar, nesta aventura, coa participación entusiasta de Iria López Teijeiro. Ela entrou hai uns poucos meses pola porta grande da literatura galega cunha fermosa novela, Meniña de cristal, gañadora do I Premio Biblos-Pazos de Galicia. Hoxe entra na nosa casa que é tamén súa.» Limiar de voces da casa (3)

A presentación de voces da casa, unha publicación que xa vai polo seu terceiro número, vai ter lugar o venres, 31, ás 20 h na Casa da Cultura de Fene cun recital a cargo dos participantes no Obradoiro acompañados do seu coordinador, Eduardo Estévez, e de Iria López Teijeiro.

O tren que me leva

O martes, 28 de marzo, no marco do ciclo «Non des ao esquecemento», Xavier Alcalá, presentará en primicia absoluta un “clip” de O tren que me leva, documental sobre a vida e cancións de Andrés Do Barro no que aparecen a falar del e da súa obra persoeiros ben coñecidos como o Lasén, o Xoán Rubia, o Alcalá e demais... O tal do retallo do documental dura un cuarto de hora, e nel se din moitas cousas sobre o fenómeno da nova canción e as relacións Voces Ceibes, Do Barro, Rubia, Pardo, Sprinters, Tamara... Na presentación Alcalá estará acompañado de Anxo Fernández, produtor e director do documental, que gravou máis de 20 horas e é testemuña de primeira man do que se dixo durante elas.

As TIC ao servizo da participación social

A Comisión Europea difunde, a través do Programa Socrates, unha serie de consellos para fomentar o bo uso das TIC e a xente de TEB-Ravalnet transformáronas nunha nova ‘cápsula de coñecemento’ que di así:

Accesibilidade e espazos

O acceso e o proceso de aprendizaxe das TIC ten que ser gratuíto, sobre todo para os niveis iniciais de formación.

Os centros de aprendizaxe (aulas informáticas, telecentros...) teñen que estar abertos e dispoñer de horarios moi amplos e flexíbeis, que inclúan sesións de mañá, tarde e noite tamén durante as fins de semana.

Atreverse a aprender

Os cursos, a metodoloxía, os materiais e as actividades teñen que basearse nas necesidades e intereses das persoas que participan. Na aprendizaxe das TIC é moi importante a práctica continuada, porque é a única vía de asimilar e integrar os contidos.

Todas as persoas poden superar o medo inicial e comezar a traballar cun ordenador, e todos e todas podemos aprender a utilizar as TIC se nas diferentes aulas e cursos se crea un clima agradábel e positivo.

Traballo transversal e contidos axeitados

As persoas responsábeis dos diferentes cursos teñen que facer un grande esforzo didáctico, dar explicacións sinxelas e explicar o significado das palabras técnicas nunha linguaxe accesíbel para tódalas persoas. Trátase de non crear ningún tipo de barreira que dificulte o acceso á aprendizaxe.

É importante crear grupos de traballo baseados nun centro de interese común a tódalas persoas participantes e poder integrar as TIC como un instrumento de traballo nos diferentes procesos de aprendizaxe.

Participación e equipamento

A participación dos diferentes usuarios e voluntarios é indispensábel e moi importante. Grazas, precisamente, ao seu papel, é posíbel a construción da Rede. Tódalas persoas poden aportar algunha cousa.

A aprendizaxe das TIC ten que se parte do proceso de aprendizaxe ao longo de toda a vida. Por este motivo, é importante que cada estudante poida contar cun ordenador para garantir un proceso de aprendizaxe directo e constante.

Difusión e convivencia

É moi importante achegar o coñecemento das TIC ao maior número de persoas posíbeis, difundindo ao máximo as iniciativas e actividades que se programen e facilitando a participación das mesmas das persoas susceptíbeis de estar interesadas.

A aprendizaxe das TIC debe contribuír a superar situacións de xenofobia e racismo e ten que se basear na promoción das persoas con discapacidades e na igualdade entre homes e mulleres.

Dedicatoria

A José Bono, na súa visita ás Terras de Trasancos este anaquiño de “La mala reputación”

En la fiesta nacional
yo me quedo en la cama igual,
que la música militar
nunca me supo levantar.

En el mundo, pues, no hay mayor pecado
que el de no seguir al abanderado.
No, a la gente no gusta que
uno tenga su propia fe.

Pode escoller entre a versión orixinal, Brassens, autóctona pero clásica, a de Paco Ibáñez, ou en plan máis rockeiro, a de Loquillo e Trogloditas.

Ecoloxía informática

Son propostas de sentido común que nos axudan a ser ecolóxicos tamén no uso da informática.

Conferencia de Antón Costa

No seu relatorio, Antón Costa Rico fará un percorrido, apoiado en textos escolares, polo que foi o currículo oficial e as súas cativas variacións na escola do franquismo ao longo dun extenso período de máis de 40 anos.

Logo dun punto de partida (“A República dos mestres” e a lingua das bolboretas), Antón Costa vainos convidar a pousar os nosos ollos, de modo breve, na represión, nas leis de reforma dos plans de estudos do Bacharelato e do Ensino Primario (1945), no ideario político e pedagóxico que fundamentaba e sostiña a orientación totalitaria-fascista e logo nacional-católica que se seguiu no ensino, nas varias etapas ministeriais ata a Lei Xeral de Educación, no comportamento eclesiástico e na privatización relixiosa do ensino medio urbano, na vida diaria da escola e no malpasar dos mestres. Algo tamén dirá sobre “El Frente de Juventudes”, a “Sección Femenina”, o labor de “Auxilio Social”, os libros de texto (Rayas, Enciclopedias, Manuscritos de cartas,…), o canto (“Cara al sol”, “Montañas nevadas”,…), a persecución do galego, a educación da muller (“La cocina: su gran laboratorio”), a lexitimación escolar da Ditadura, o valor do que na escola se aprendía, o Plan Galicia, e o comezo do desencanto social, en demanda doutros horizontes.

Na procura das sete diferenzas

Non sei a quen lle escoitei que se goberna a través do boletín oficial. Como lector compulsivo do Diario Oficial de Galiza, nestes meses, pouco ou moi pouco. E o que é peor, moitas coincidencias. Se a principios de ano era galego.org quen publicaba a noticia “Política lingüística copia o modelo de subvencións sobre o do PP” agora son eu quen vos convida a encontrar as sete diferenzas entre as convocatorias da Dirección Xeral de Xuventude. Por se non as tendes a man refírome a: Orde de 23 de novembro de 2004 pola que se convocan subvencións destinadas ás entidades locais de Galicia para a realización de actividades dirixidas á xuventude, para a promoción da información xuvenil e para a incorporación da xuventude ás novas tecnoloxías durante o 2005 (goberno do PP, DOG do 29 de decembro de 2004) e a Orde do 10 de marzo de 2006 pola que se convocan subvencións destinadas ás entidades locais de Galicia para a realización de actividades dirixidas á xuventude, para a promoción da información xuvenil e para a incorporación da xuventude ás novas tecnoloxías (goberno bipartito, DOG do 20 de marzo de 2006).

Décimo aniversario

Parabéns, CTNL

Poetízate

Muller e deporte en 1968

Medo ao pasado

Sen grandes cambios

No DOG de hoxe publican a estrutura orgánica da Secretaría Xeral de Política Lingüística. Nunha lectura superficial non aprezo cambios substancias a respecto do que viña sendo a DXPL.

Palabras que definen unha época

Cóntame ‘Carteiro en bicicleta’ que Frá Molinero lles propuxo aos asistentes ás conferencias de ‘Non des ao esquecemento’ elaborar, de forma colectiva e mentres dure o ciclo, un glosario coas palabras e expresións que evoquen a vida cotiá baixo o franquismo. ‘Cociña bilbaína’, ‘de cáscara amarga’, ‘boina capada’, ‘extraperlo’, ‘a peseta’…. son algunhas desas expresións.

A idea de Frá gustou e en Fenicia empezaron a mover fíos. Vou botarlles unha man. Sei que isto acaba de empezar, que a maioría de 'blogueir@s' sodes 'doutra quinta, e que nesta casa non teño moitas visitas. Non obstante, se pasas por aquí, non esquezas deixarme unha frase ou unha palabra que asocies a esa época que vai de 1939 a 1975, o seu sentido e contexto en que a escoitaches. Grazas de antemán.

Derivas sobre unha reflexión de Dorfun

Sempre que se prevé a construción dunha nova grande área comercial aparecen sectores –mesmo algúns munícipes- que asocian a iniciativa a ‘progreso’, ‘servizo ao cliente’, ‘libre competencia’ e, sobre todo, á creación de novos postos de traballo. As dinámicas e os argumentos non adoitan variar por máis que se trate de concellos tan distantes e diferentes como Santiago, Narón, Ames, Pontedeume ou Oleiros.

Conste que non é doado combater algúns destes argumentos. Especialmente, o relativo á ‘creación de postos de traballo’. A fin de contas é un feito obxectivo que, por ‘visualizarse de xeito inmediato’, se converte, xunto co importe das licenzas de obras e actividade, nuns dos pretextos máis socorridos para agochar os ‘pelotazos’ urbanísticos que nas máis das veces van asociados á instalación da superficie comercial. Claro que tamén hai outros feitos obxectivos, non menos importantes dende o punto de vista cuantitativo e cualitativo, que esquecemos porque son procesos lentos e tardan en agromar. Refírome á desaparición do comercio retallista coa conseguinte perda de postos de traballo, á ‘desertización’ dos cascos urbanos, ao cambio de hábitos relacionais e de lecer….

Vivo preto dun centro comercial e creo que sei do que falo. Efectivamente, creáronse postos de traballo pero ninguén contrapón os que se destruíron no pequeno comercio da comarca. Urbanizouse a zona e construíron pisos en terras que mercaron a dous reais e que axiña se revalorizaron en porcentaxes de vertixe para, segundo a 'vox populi', beneficio dun dúo ao que alcuman ‘a unha e media’ ou ‘juanes’. Dende 2002 temos novos servizos e mesmo unha ampla zona de ocio con 12 salas de cine mentres viamos como pechaban o Cine Avenida, o Cine Azul, o Cine Roma e, agora, os Multicines Galicia. Contestándolle a Dorfun, que pregunta como será unha cidade sen cines, direi que moito me temo que unha cidade e unha comarca aínda máis mortas.